Actieve aandeelhouders stimuleren duurzaamheid
Actieve aandeelhouders stimuleren duurzaamheid
Corporate governance speelt een sleutelrol in het streven naar meer duurzame ondernemingen. Als de financiële crisis ons iets heeft geleerd, dan is het wel dat een gezonde en evenwichtige relatie tussen aandeelhouders, bestuurders en het management cruciaal is voor het voortbestaan van een onderneming’, zegt Lutgart Van den Berghe, professor aan de Universiteit Gent en topvrouw van het Guberna-instituut voor bestuurders. Dat is meteen de reden waarom de vermogensbeheerder Value Square zo veel belang hecht aan corporate governance. ‘We willen echt de luis in de pels zijn', zegt senior portfolio manager Kris Hermie van Value Square. We nemen onze rol als aandeelhouder actief op en we zoeken naar een constructieve dialoog met het management en de raad van bestuur om dingen beter te maken waar nodig.’
Driehoeksverhouding
In essentie gaat corporate governance (of deugdelijk bestuur) over de driehoeksverhouding tussen de aandeelhouders, het management en de raad van bestuur. Het is een domein dat al lang bestaat, maar dat een hele evolutie heeft doorgemaakt. ‘In het begin werd corporate governance vooral toegepast omdat aandeelhouders controle wilden uitoefenen op het management', zegt Van den Berghe. 'Nu evolueren we veel meer naar een gewetensvol kapitalisme, waarbij governance niet alleen wordt ingezet om het bedrijf te besturen voor rekening van de aandeelhouders, het management te benoemen en de onderneming te controleren, maar ook meer en meer om het management aan te zetten een duurzaam beleid te voeren. Daarbij vormen de aandeelhouders opnieuw een belangrijke factor, omdat ze beseffen dat een onderneming geen lang leven beschoren is als ze geen prioriteit geeft aan duurzaamheid.’
De tijd is bovendien voorbij dat alleen beursgenoteerde bedrijven aandacht hadden voor corporate governance. Ook kmo’s, non-profitorganisaties en zelfs de publieke sector hebben het concept omarmd, vaak onder impuls van hun stakeholders. ‘Ook familiebedrijven hechten traditioneel veel belang aan corporate governance. Hun drijfveer gaat meestal verder dan het kunnen afvinken van allerlei verplichtingen. Ze gebruiken deugdelijk bestuur als een middel om de groei van de onderneming te bevorderen en te begeleiden en vooral ook om de kans op continuïteit te vergroten’, zegt Van den Berghe. Familiebedrijven die niet tijdig anticiperen op de opvolgingskwestie en geen beroep doen op externe en neutrale bestuurders, dreigen vroeg of laat verzeild te raken in een emotionele strijd over de opvolging. ‘Deugdelijk bestuur biedt rationele denkkaders, zodat emotionele overwegingen buiten de besluitvorming blijven. Vooral bij de opvolging is dat een moeilijke opdracht. Dat brengt meer continuïteit en een verdere professionalisering met zich mee’, zegt Van den Berghe.
Tegenstrijdige belangen
Van den Berghe maakt zich sterk dat de Belgische bedrijven al vrij goed scoren op het vlak van duurzaamheid. Toch ziet ze nog een belangrijk werkpunt. ‘Er moet meer aandacht gaan naar de manier waarop bedrijven omgaan met tegenstrijdige belangen.’ Zowel de beursgenoteerde ondernemingen als de niet-genoteerde familiebedrijven in ons land kunnen immers vaak terugvallen op sterke referentieaandeelhouders . Hun belangen lopen onderling niet altijd gelijk. Vooral de relatie tussen referentieaandeelhouders en minderheidsaandeelhouders kan gevoelig liggen. De raad van bestuur moet dan ook maken dat beslissingen in het belang zijn van alle aandeelhouders.
‘Dat is onze grootste uitdaging als investeerder in familiebedrijven’, zegt Kris Hermie. ‘We moeten er constant over waken dat we als minderheidsaandeelhouder niet benadeeld worden tegenover de familiale aandeelhouders. Net daarom vinden we het zo belangrijk om onze rol als actieve aandeelhouder op te nemen, door voldoende tegengewicht te geven en kritische vragen te stellen.’
